Er zullen vast fouten in staan, wijs me er gerust op, olé. Het is trouwens nummer 4, dus de WOI - big surprise.
‘Nee, ze kunnen hem niet oproepen! Hij is pas achttien! Hij is nog te jong!’ De hysterische stem sneed door de stilte heen. Niemand leek er van op te kijken, niet meer, in ieder geval. De woorden had ze wel vaker geuit, elke keer als het onderwerp weer ter sprake kwam en dat was in de afgelopen twee dagen zo’n veertien keer geweest.
‘Ik weet het, Elisabeth, maar wat moeten we anders? We kunnen hem niet hier houden, dan worden wij gestraft.’ Weer woorden die iedereen al minstens vijf keer gehoord had. Hij zuchtte en keek naar zijn ouders, die voor de zoveelste keer de discussie aangingen over zijn toekomst. Zijn broertje zat in een hoekje stilletjes mijn zijn treintjes te spelen. Zou hij beseffen waar hun ouders het over hadden? Maxwell, ook wel liefkozend Max genoemd, was dan wel jong, hij was niet dom. Pas zeven jaar was Max, een verschil van elf jaar met hijzelf.
‘Ik word liever gestraft dan dat ik onze bloedeigen zoon de oorlog in stuur!’ Ook die woorden had hij vaker gehoord, maar zijn vader had vast weer een weerwoord. Waarom verdeden ze hun tijd ook? Hij was achttien, moest de oorlog in, zo simpel was het. Om precies te zijn over vijf dagen, dan zou hij vertrekken met een aantal dorpgenoten, die eveneens pas achttien waren geworden.
‘Daniël moet gaan, Elisabeth! Hij is opgeroepen! Begrijp nu eens dat wij er niets aan kunnen veranderen!’ Hij keek op toen hij zijn naam hoorde. Daniël moet gaan, Daniël moet de oorlog in, Daniël moet gôdverdomme zijn leven gaan vergooien om zijn vaderland te helpen. Hij zuchtte nogmaals en keek naar Max, die hem op zijn buurt eveneens aan keek. Zoveel dingen die hij moest, maar die hij niet wilde. Hij wilde de oorlog niet in. Begrepen ze dan niet dat het verspilde moeite was? Hij was een scharminkel van een jongen, kon amper een zak zand optillen en dan werd er straks van hem verwacht om mensen om te leggen. Hij snoof even bij die gedachte. Waarschijnlijk zou hij het geweer niet eens kunnen tillen en zo zichzelf gemakkelijk ombrengen. Hij gaf zichzelf nog geen dag.
Gestommel haalde hem weer uit zijn gedachten en toen hij de bron van het geluid zocht, zag hij dat Max overeind was gekomen, een houten treintje nog in zijn hand. Het kleine jongetje slikte moeizaam en toen hij sprak trilde zijn onderlip. ‘Ga je weg?’ De stem klonk zo hulpeloos, dat Daniël voelde hoe een brok zich in zijn keel vormde. Max keek hem met betraande ogen aan en klom toen op de bank, ging naast zijn grote broer zitten. ‘Ik weet het niet,’ antwoordde Daniël eerlijk. Ook al gaf hij zichzelf nog geen dag, er was een kleine kans dat hij langer zou overleven. Misschien zelfs wel lang genoeg om de oorlog te overleven en in dat geval zou hij terug komen. Wie hield hij ook eigenlijk voor de gek? Hij zou het niet overleven. Jongens zoals Thomas en Michael zouden overleven. Dat waren sterke jongens, met een breed torso en die uitkeken om mee te vechten. Natuurlijk keken zij uit om mee te vechten, zij hadden immers een kans om te overleven. Maar hij? Nee, hij zou zo dood zijn, zo simpel was het.
‘Maken papa en mama daarover ruzie?’ Weer was het Max die hem uit zijn gedachten haalde. Het treintje lag vergeten naast hem en zacht beet het jongetje op zijn onderlip, alsof hij probeerde iets tegen te houden. Daniël knikte langzaam en sloeg zijn armen om zijn broertje heen, trok de jongen tegen zich aan. Even wierp hij een blik naar zijn ouders, die nog in de keuken stonden. De brief met de oproep lag vergeten op tafel, op precies dezelfde plaats als twee dagen geleden, toen hij de brief woedend op tafel had gesmeten. Niemand had er daarna nog naar om gekeken. Het was ook niet nodig, hij kon elk woord letterlijk opdreunen als het zou moeten. Voor een derde keer zuchtte hij, een haast vermoeide zucht. Het geruzie tussen zijn ouders vermoeide hem, het feit dat hij moest gaan vermoeide hem, alles vermoeide hem op het moment.
‘Maar hij is mijn zoon, ik kan hem toch niet zijn eigen dood in sturen?’ De stem van zijn moeder begon nu wanhopig te klinken, raakte een gevoelige snaar in hem. Nee, zij kon hem niet de oorlog insturen, dat konden die idioten die hoog boven hen stonden wel. Enkel een brief was voldoende en juist die brief lag nu vergeten op de tafel. Voorzichtig liet hij Max los, om overeind te komen. Hij moest een beetje gebukt staan, wilde hij niet tegen het dak aan komen. Het dak was erg laag – of hij was gewoon erg groot, dat zou ook kunnen, en het zou niet de eerste keer zijn dat hij zijn hoofd zou stoten.
‘Wij hebben niets over deze kwestie te zeggen, Elisabeth. Hij moet gaan, hoe we het ook wenden of keren.’
‘Maar ik wil het niet! Ik kan het niet, het mag niet en- ’
‘Mam!’ onderbrak Daniël zijn moeder abrupt, wie meteen haar mond sloot en haar zoon verbaasd aankeek, haar ogen betraand. ‘Je hoeft me de oorlog niet in te sturen.’
‘Oh, godzijdank!’ uitte ze opgelucht. ‘Zie je nu dat ik-’
‘Ik ga vrijwillig.’
